انواع تناسب

 

1- تناسب زمانی : در این نوع تناسب، زمان تغییری نمی کند.

مثال : اگر 4 پیراهن روی طناب در مدت زمان یک ساعت خشک شوند 8 پیراهن در همان شرایط در همان یک ساعت خشک می شود.

2- تناسب مستقیم : اگر قیمت یک تخم مرغ 100 تومان باشد 5 تخم مرغ 500 تومان می شود یعنی با افزایش تعداد تخم مرغ ها، قیمت خرید تخم مرغ ها نیز به همان نسبت افزایش می یابد.

3- تناسب معکوس : گاهی اوقات کمیت ها با هم نسبت عکس دارند یعنی هرچه یکی را زیاد کنیم به همان نسبت ، دیگری هم کم می شود. در این حالت می گوییم تناسب معکوس است. مثلاً اگر2 کارگر، کاری را در مدّت 6 روز انجام می دهند ،4 کارگر، همان کار را در مدت 3 روز انجام می دهند.

 

نکته امروز

معمولاً وقتی از شدت درجه ریشتر – Richter- صحبت می شود، تمام اطلاعات مربوط به شدت یك زلزله ارائه می شود. زلزله ای كه در تابستان سال ۱۹۹۸ قسمتی ازافغانستان را كه در ۲۸ فوریه همان سال به واسطه زمین لرزه ای دیگر ویران شده بود،ویران كرد، طبق گزارشها شدتی معادل ۱/۷ درجه ریشتر داشت كه از جمله زمین لرزه های مهیب به حساب می آید.
شدت زلزله در واحد ریشتر، كه برگرفته از اسم زلزله نگار امریكایی، چارلزفرانسیس ریشتر (Charles Francis Richter)، می باشد، یك جدول شدت لگاریتمی شناخته شده بین المللی است. تك تك این اطلاعات با یك زلزله سنج اندازه گیری می شود.ریشتر در سال ۱۹۳۵، زمانی كه او كار درجه بندی خود را تكمیل كردMagnitude را كه به اختصار (M) می نامند و برگرفته از كلمه لاتینMagnitudo به معنای اندازه و مقدار است، به عنوان مقیاس اندازه گیری زلزله معرفی كرد. درجه بندی ریشتر با M۱ شروع می شود كه این مقدار برای لرزشهای قابل حس زمین است. هر نقطه و مكانی روی این درجه بندی، به معنی شدت زمین لرزه به میزان ده برابر است. M۸ نشان دهنده زمین لرزه های بسیار شدید است. ریشتر حد و مرزی را برای مقادیر M۸ در نظر نگرفته است.
مقیاس های درجه بندی ریشتر
شدت ۲-۱ ریشتر: فقط به واسطه ابزار و تجهیزات قابل تشخیص است.
شدت ۳ ریشتر: در نزدیكی محل زلزله به سختی قابل احساس است.
شدت ۵-۴ ریشتر: تا شعاع ۳۰ كیلومتری از مركز زلزله قابل حس بوده و همراه با
خرابی های مختصری است.
شدت ۶ ریشتر: زمین لرزه ای قوی است كه تلفات جانی در بر دارد و خسارتهای
سنگینی را در مناطق پر سكنه و جمعیت بار می آورد.
شدت ۷ ریشتر: زلزله ای با قدرت بسیار بالاست كه می تواند منجر به بروز فاجعه شود.
شدت ۸ ریشتر: عظیم ترین و مخوف ترین نوع زلزله است. تاكنون شدید ترین
زلزله ای كه ثبت شده ، شدتی معادل ۶/۸ ریشتر داشته است.


مقدار Moment
مقیاس ریشتر، زمین لرزه های بسیار شدید یعنی حدوداً از ۸ ریشتر به بالا را به سختی اندازه گیری می كند. به همین خاطر در سال گذشته زلزله نگاران آمریكایی مقیاس اندازه گیری Moment را برگزیده اند. در این مقیاس به جای انرژی آزاد شده، طول شكستگی بر روی پوسته زمین محاسبه می شود. در اینجا Moment یك مقیاس مكانیكی برای حركتهای (تكان های ) بدنی به عنوان پیامد تأثیر نیروست. مقیاسMoment مانند مقدار ریشتر بوسیله زلزله سنج مشخص می شود. دستگاه لزله سنج همه انواع امواج را كه در مدت زلزله بروز می كنند، مورد توجه قرار می دهد.
زمین لرزه های خفیف حداكثر چند صد متر شكاف روی پوسته زمین ایجاد می كنند.
در زمین لرزه های با شدت بالا این شكاف می توانند بالغ بر چند صد كیلومتر شود.
در طول و امتداد چنین شكستگی هایی، امواج زلزله به صورت بی قاعده و قانون سترش پیدا می كنند. زلزله كلمبیا در ۲۵ ژانویه ۱۹۹۹ طبق حـــدسیات، شكــــافی ــــه طول ۱۰ كیـــــلومتر ایجادكرد. مقیاس Moment در این زلزله ۰/۶ بود. دانشمندان رای زلزله ای در ماه مه ۱۹۶۰ در شیلی، شدیدترین زلزله راساس مقیاس Moment ه مقدار ۵/۹ را داشت، ثبت كردند.

مقیاس Mercalli
در این تقسیم بندی زمین لرزه مانند مقیاس ریشتر بر اساس شدت آن اندازه گیری نمی شود، بلكه براساس تأثیرات قابل حس و قابل دید توصیف می شود. این مقیاس براساس نام محقق ایتالیایی در زمینه آتشفشان،(۱۹۱۴-۱۸۵۰) G. Mercalli، نامگذاری شد. او این مقیاس را با شروع قرن جدید میلادی ارائه کرد، یعنی زمانی كه هنوز هیچ گــــونه ابــــزار دقیق اندازه گیری و قانون اندازه گیری بین المللی وجود نداشت. ایـــن مقــــیاس امــــروزه در اروپــــا در قــــالبی تـــغیـــــیر شــكل داده شـــده بـــه عنــــوان مقــــیاس Medvedev-SponheuerKarnik) MSK) متداول و رایج است. بامقیاس MSK شدت یك زلزله برای مكانهای مورد نظر اندازه گیری می شود. این شدتدر ۱۲ درجه تقسیم بندی و برای هر تقسیم بندی توصیفات مفصلی داده می شود. به عنوان مثال سطح یا درجه ششم باعث بروز شكافهایی در دیوار می شود وبا درجه ۷، دودكش ها از روی سقفها به زمین می افتند و در درجه ۸، گوشه های بنا فرومی ریزد. در این نوع درجه بندی، درجه مقیاسهای مكانی مناطق زلزله زده بر روی نقشه ثبت می شوند، سپس نواحی با درجه تخریب یكسان از طریق خطوطی به هم متصل می شوند. این نقشه ها به عنوان مبنایی برای اینكه بیمارستانها یا نیروگاهها كجا ساخته شوند محسوب می شود. همچنین برای كاهش خسارات ناشی از زلزله، این نقشه ها كاربرد ویژه ای دارند.

نکته روز

جملات اسنادی ( ربطی – اسمیّه )

 

  جملاتی هستند که درآنها کاری صورت نمی گیردو معمولاً صفتی به کسی یا چیزی نسبت داده می شود یا در کسی یا چیزی تغییر حالتی روی می دهد .

     در اصل جمله های اسنادی دارای فعل اسنادی یا ربطی هستند .

   فعل های اسنادی عبارتند از : ( است – بود – شد – گشت - گردید )

  این فعل ها زمانی فعل اسنادی هستند که اوّلاً : درمعنی دیگری به کار نرود . ثانیاً : این فعل ها می توانند جانشین هم دیگر شوند

      ارکان اصلی جمله های اسنادی :

      نهاد ( مسند الیه ) – مسند – فعل ربطی یا اسنادی

      مسند در اصل نوعی صفت است .

   مسند در بخش گزاره ی جمله قرار دارد .

    مثال :  شهیدرجایی  متواضع   بود .

                                                                                                   نهاد              مسند      فعل ربطی

 

 

نکته روز

برای به دست آوردن زاویه ی بین عقربه های ساعت چنین عمل می کنیم:

(عدد مربوط به دقیقه×5/5 )_ (عدد مربوط به ساعت × 30)

مثال: درساعت4:38 زاویه ی بین عقربه های ساعت شمار ودقیقه شمار چند درجه است؟

پاسخ:        درجه89 =(4×30)_(38×5/5)